فرسودگی شغلی و برخی عوامل مرتبط با آن در پرستاران زن شاغل در بیمارستان های آموزشی شهر زنجان ، ۸۱-۱۳۸۰

خلاصه سابقه و هدف : یکی از مسائل عمده در ارایه مطلوب مراقبت های پرستاری فرسودگی شغلی است. از آنجا که این پدیده مخرب و چند بعدی می تواند با افزایش غیبت ، کاهش انرژی و بازده به افت کیفیت مراقبت از بیماران منجر گردد، تحقیق حاضر با هدف تعیین وضعیت فرسودگی شغلی پرستاران زن شاغل در بخش های عمومی بیمارستان های آموزشی شهر زنجان در سال 1381 انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی با استفاده از روش سرشماری طی یک مرحله به کلیه پرستاران کارشناس زن شاغل در بخش های عمومی ، پرسش نامه ای حاوی فرم اطلاعات دموگرافیک ، ابزارهای استاندارد صفت اضطراب spilberger و فرسودگی شغلی maslach (mbi) (با اعتبار و روایی مورد تأیید پژوهشگران ایرانی ) ارایه شد. در ابزار mbi فراوانی و شدت فرسودگی شغلی واحدهای مورد مطالعه در هر یک از ابعاد فرسودگی شغلی، شامل خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی با مقیاس لیکرت به شکل کم ، متوسط و زیاد و در ابزار اسپیلبرگر صفت اضطراب با مقیاس لیکرت به شکل کم ، خفیف و متوسط به بالا ارزیابی شد. برای آنالیز داده ها از آزمون های آماری کای دو، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون چند گانه استفاده شد. یافته ها: از نظر ابعاد فرسودگی شغلی ، اکثریت پرستاران دچار احساس خستگی عاطفی در حد کم (فراوانی 1/55 درصد و شدت 4/71 درصد)، مسخ شخصیت در حد متوسط (فراوانی 50 درصد و شدت 9/47 درصد) و عدم موفقیت فردی در حد بالا (فراوانی 8/40 درصد و شدت 8/42 درصد) بودند. آزمون های آماری گویای ارتباط نسبتاً قوی و مستقیم صفت اضطراب با احساس خستگی عاطفی و مسخ شخصیت و ارتباط معکوس آن با احساس موفقیت فردی بود (001/0 p< ). هم چنین بین وضعیت استخدامی و فراوانی احساس خستگی عاطفی نیز رابطه آماری معنی دار مشاهده شد به طوری که احساس خستگی عاطفی در افراد تحت استخدام رسمی کمتر بود (05/0 p< ). نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج نشان دهنده سطوح مختلف فرسودگی شغلی در پرستاران و ارتباط اندک آن با متغیرهای فردی است. وجود سطوح بالای احساس عدم موفقیت فردی نمایان گر نیاز به توجه بیشتر در این بعد است . انجام تحقیقات مداخله ای جهت کاهش سطح فرسودگی شغلی پرستاران توصیه می گردد.